Tuintips november

Voor de moestuin is november een maand waarin nog een beetje wordt geoogst, maar waarin vooral wordt opgeruimd en het volgende jaar wordt voorbereid. De moestuin ligt er wat kaal bij als u geen groenbemesters heeft ingezaaid. Een hoofdrol is er nu nog weggelegd voor koolsoorten en snijbiet (vooral de rode snijbiet).

ALGEMEEN: Beschermen en opruimen

• Percelen die niet ingezaaid zijn met een groenbemester kun je best afdekken met een mulchlaag van bvb. bladeren of grasmaaisel. Zo rem je de onkruidgroei en voorkom je uitspoeling. Meer info
• Steunmateriaal opbergen.  Meer info
• Tomatenplanten in potten opruimen. Wil je de potten volgend jaar opnieuw gebruik, dan zal je ze best eerst ontsmetten
• Een tip om de groentenoogst (vb van erwtjes) te vervroegen, is enkele perceeltjes tegen het eind van de maand af te dekken met zwarte plastic. Daardoor blijft de grond droger en warmer. U kan dan begin maart de erwten die u in de tweede helft van januari binnenshuis heeft gezaaid in perspotjes, uitplanten door gaatjes te maken in het plastic en de jonge plantjes af te dekken met vliesdoek. Oogsten einde mei.
• Groenten die buiten kunnen overwinteren (schorseneer, warmoes, spruitjes, winterprei,  selder, pastinaak, kervel, savooikool), kun je eventueel een beschermende laag van bladeren geven.
• Bloembollen zoals allium, kunnen nog steeds worden geplant.
• Bij overvloedige regen de composthoop afdekken om uitspoeling tegen te gaan.
• Wie aan verse stalmest kan komen, composteert die beter eerst enkele maanden. Meer info
• Waar dat nodig is eventueel kalk strooien en inwerken. Vooral op de percelen waar volgend jaar de koolsoorten komen!  Meer info

KRUIDEN – Het najaar en de winter zijn prima periodes om te kokerellen. Stoofpotjes en andere winterse gerechten vallen nog meer in de smaak als je gebruik maakt van verse kruiden. Zorg daarom dat je steeds potjes met laurier, tijm, salie, bieslook, peterselie…bij de hand hebt. Geef ze een koele plek om ze langer vers te houden.

• Alle kruiden die in potten blijven staan, zoals rozemarijn, lavendel, tijm, salie…) krijgen best een beschermend winterdek of geef je een beschutte plaats (koude bak).
• Bieslook plant je in volle grond
• Voor gebruik in de keuken kan je peterselie en bieslook uit volle grond oppotten. Zet ze eventueel in een koude bak.
• Kervel oogsten of in de koude bak plaatsen.
• Mierikswortel uitgraven en de stevigste wortels kunnen eventueel gebruikt worden in de keuken of bewaren in een koele kelder in vochtige grond. De zwakke wortels opnieuw planten.
• Salie kan je vermeerderen door afleggen.
• Tijm in potten die te wild is uitgegroeid kan je nu bijsnoeien. Overwinter ze op een vorstvrije plaats. Het snoeisel kan je drogen voor gebruik in de keuken of in een potpourri-mengsel doen. Tijmsiroop maken.

Knoflook planten: Om dikke bollen te bekomen kan je best look voor de winter planten. U kan gewoon bolletjes van uw eigen oogst van dit jaar in de grond stoppen, maar het is beter om ontsmet plantgoed te kopen, omdat look nogal gevoelig is voor bladaaltjes. Plant de bollen op een verhoogd plantenbed zodat ze niet heel de winter met hun voeten in het vocht staan. Let op: plant geen look op een bed waar prei, ui, stengelui of sjalotten werden geteeld. Voorzie steeketiketten of iets dergelijks op de plek waar je de bollen hebt geplant.

BLADGEWASSEN

• Andijvie beschermen ofwel verhuis je de planten met een flinke kluit naar de koude bak of serre.
• Als dat nog niet gebeurd is: witloofwortelen rooien. Witloof inleggen.
• Veldsla oogsten. Je kan in de koude bak nog veldsla zaaien.
• Snijbiet en snijmoes kan je oogsten als alternatief voor spinazie. Als je oogst verschijnt er steeds nieuw blad.

KOOLGEWASSEN

• Spruitkool is winterhard en kan in de moestuin blijven staan. Bij spruiten begin je onderaan te plukken. Oogst de spruiten die de gepaste grootte hebben en laat ze niet te groot worden.Geef de planten eventueel steun.
• Verwijder geregeld gele bladeren bij de koolplanten.
• Oogsten van rode-, witte kool, koolrabi
• Rode kool is vrij kwetsbaar en wordt best tijdig geoogst. Breng eventueel wat stro of bladeren tussen de rijen aan om bij vorst het oogsten te vergemakkelijken.
• Tuinkers kun je binnen telen. Er zijn speciale kweeksetjes te verkrijgen, maar je kan het ook op schaaltjes met vochtig keukendoek.
• Rucola kun je op dezelfde manier binnen zaaien en jong oogsten.
• Broccoli en andere koolgewassen beschermen tegen vogelvraat.

WORTEL – KNOLGEWASSEN

• Winterwortelen, rode bieten, rammenas oogsten
• Wortelen, knolselder kan u in een koude bak inkuilen: rooi de knollen, verwijder de oude, vergeelde bladeren en plaats de knollen naast elkaar in een ondiepe geul. Als men een vorstperiode aankondigt, verdient het aanbeveling de knollen extra te beschermen met stro of noppenfolie.
• Knolselder verdraagt absoluut geen vorst! Tijdig oogsten is de boodschap
• Pastinaak laat je zo lang mogelijk in de grond staan. Het aroma van de wortelen wordt nog sterker na de vorst. Breng eventueel wat stro rond de planten om de oogst te vergemakkelijken.
• Schorseneren kunnen net als witloof in een donkere, warme ruimte worden geforceerd. Dat gebleekte blad is bruikbaar als saladegroente.
• Bewaaraardappelen behandelen tegen uitlopers.
• Rode bieten oogsten. bewaren of inkuilen zoals wortelen.
• Rammenas is winterhard. Geef hem een beschermende mulchlaag.

STENGELGEWASSEN

• Indien u artisjok kweekt- een teelt die u zeker eens moet proberen, al was het maar omwille van de sierwaarde van de plant- dan moet u nu de bloemstengels tot bijna tegen de grond afknippen. Bescherm de wortels met een laag stro of bladeren.
• Ook kardoen is een vorstgevoelige plant die bescherming nodig heeft.
• Aspergeloof afsnijden tot tegen de grond en composteren of als het aangetast is in de gft-bak deponeren.
• Rabarberplanten verjongen door te delen of te scheuren. Afdekken. Rabarber wordt geplant of verplant op een flink met stalmest of compost bemeste grond.
• Aardperen planten. Bij bestaande planten de stengels opruimen en de knollen oogsten.
• Knolvenkel oogsten

VRUCHTGEWASSEN

• De pompoenen oogsten als dat nog niet is gebeurd.
• Ruim de plastictunnels of plastic tomatenserres op.

UIENFAMILIE

• Prei beschermen voor de koude. Ingekuilde prei kan moeilijk geoogst worden als de grond bevroren is.
• Kan je nog plantgoed op de kop tikken van oerprei dan kan je de jonge plantjes eventueel nog uitplanten. In het begin van november kan je ook nog bolletjes planten. Oerprei is net als bieslook, knoflook en daslook volledig winterhard.
• Knoflook planten

DE FRUITTUIN

• Fruitbomen planten.
• Heb je al fruitbomen of bessenstruiken staan, maar staan ze niet op de juiste plaats, dan kan je ze nu verplanten.
• Breng lijmbanden aan rond de fruitbomen tegen de wintervlinder.
• Naar het einde van de maand toe kan je starten met de snoei van fruitbomen. Je moet vooral snoeien om te zorgen dat er licht in de bomen kan.
• Mispel oogsten: ze zijn pas eetbaar als het vruchtvlees zacht wordt. Na een paar nachtvorsten verhoogt de kwaliteit van de vruchten.
• Kweeperen oogsten.
• Noten verder oogsten.
• Afgedragen stengels van braambessen tot tegen de grond wegsnoeien
• Reukerwten zaaien: zaai ze met 2 of 3 zaden in potjes en zet ze op een koele plaats. In het voorjaar toppen.
• Uitlopers van aardbeien kan je oppotten en overwinteren in de serre of koude bak.
• Neem stekken van kruisbessen. Vermeerderen kan ook door takken af te leggen.
• Snoei bij aalbessen en kruisbessen de nieuwe groei tot op twee derde in.
• Frambozen en bramen; hier knip je de takken die dit seizoen vruchten hebben gedragen weg tot bij de grond.

Een lang maar mijns inziens een heel interessant stukje tuinklusjes. Veel tuinplezier gewenst, Henk

Bron: www.mijntuin.org/articles/de-moestuin-in-november