Hallo allemaal, weer een berichtje van bijenhouder Erik-Jan. Zoals ik schreef in mijn vorige bericht, heb ik mijn bijen in oktober ingewinterd op suikerwater, in afwachting van een nieuw seizoen. Daarmee werd voor mij een eerste jaar van imkeren afgesloten en kon ik mij samen met mijn drie volken gaan opmaken voor een nieuw seizoen. Toen de temperaturen vanaf oktober gingen dalen, heb ik de kasten in november nog één keer gecontroleerd en ze daarna met rust gelaten. De bijen gaan als het kouder wordt dichter op elkaar zitten om zo de temperatuur in de kast op peil te kunnen houden. Als imker kan je alleen maar hopen dat de volken sterk genoeg de winter ingaan: vrij van ziektes en met genoeg voer om te overleven.

Tijdens de invallende winter bleek al snel dat een volk uit de kast was vetrokken. Dit kon ik vaststellen door te luisteren aan de kast: daar was geen zacht zoemend geluid meer waar te nemen. Het volk was vertrokken om een voor mij onbekende reden. Gelukkig had ik nog twee volken die ik de gehele winterperiode heb gekoesterd.

De winter leek vrij zacht te verlopen, wat het voor de bijen makkelijker maakt om de temperatuur in de kast op peil te houden. In februari van dit jaar kregen we echter een paar dagen strenge vorst, ik heb zelfs nog even met mijn kinderen op de Wijde Aa kunnen schaatsen. Veel winterpret voor iedereen, maar ook een zware tijd voor de bijen. Zouden ze dit soort lage temperaturen kunnen overleven? Hoe graag ik mijn volken ook wilde controleren, ik moest voor het welzijn van mijn bijen mijn nieuwsgierigheid bedwingen totdat de temperatuur weer boven de 10 graden zou uitkomen.
Als een geoefend imker probeerde ik soms te luisteren aan mijn kasten maar vond het elke keer angstwekkend stil. Op een gegeven moment heb ik toch besloten om de kasten te openen en de volkjes te controleren, ik vertrouwde het niet. Dat gevoel werd helaas bevestigd, toen ik in beide kasten een klein hoopje bijen onder in de kast op de vloerplaat zag liggen: ook de laatste twee volken hadden het niet gered. Voor mij was het belangrijk uit te vinden waarom. Via bevriende imkers kwam ik erachter dat beide volken waarschijnlijk te klein de winter zijn ingegaan. Kleine volkjes, van minder dan 5.000 bijen, hebben veel moeite om de temperatuur in de kast op koude winterse dagen op peil te houden met alle gevolgen van dien. Mijn beide volkjes waren niet groter dan ca. 2.000 bijen.

In maart/april, afhankelijk van de buitentemperatuur, begint het in een bijenkast weer te leven. De bijen gaan weer wat verder van elkaar vandaan op de raat zitten en de koningin moet weer eitjes gaan leggen voor een nieuwe generatie bijen. De winterbijen zijn dan 5 tot 6 maanden oud en zullen niet lang meer leven. Het is dus belangrijk voor het behoud van het volk dat er snel nieuwe bijen komen. De koningin is bevrucht de winter ingegaan en maakt nu snel nieuw broed aan. Zodra de temperaturen boven de 10 graden komen kan er al stuifmeel worden gehaald en kan daarmee weer een nieuwe voedselvoorraad worden aangelegd. Het voorjaar is altijd een enerverende periode voor de imker. Hebben de bijen de winter overleefd? Legt de koningin weer eitjes? Is er voldoende dracht dat ook afgestemd is op de ontwikkeling van het volk? Groeit het volk voldoende en zijn er aanwijzingen dat het volk zich gaat voorbereiden om te gaan zwermen? Zwermen is echt iets unieks om mee te maken, voor de imker om het proces goed te monitoren, maar ook voor de toeschouwer wanneer een grote wolk van soms wel 10.000 bijen uit de kast vertrekt om op zoek te gaan naar een nieuw onderkomen.

In april heb ik bij een boerenbedrijf op de Woerdense Verlaat een nieuw volk gehaald. Het is een zacht volk (zacht wil zeggen dat ze niet snel zullen steken), een bewuste keus omdat mijn bijen op een complex staan waar veel mensen komen. Daarnaast wil ik ook graag mijn kinderen de basis beginselen van het bijen houden bij brengen, wat makkelijker gaat wanneer je werkt met een zacht volk. De maand mei kan ik mij weer bezig houden met mijn nieuwe bijen. Deze maand zal ik proberen om het volk te gaan verhinderen om te gaan zwermen, zodat ik niet aan het begin van het seizoen al een groot deel van het volk kwijt ben. Ik zal jullie hierover in een volgend bericht meer over vertellen.

Nieuwsgierig geworden naar de wondere wereld van de bij en/of het bijen houden? Ik ben met enige regelmaat op mijn tuin te vinden dus schroom niet en loop gerust even langs. Ik vertel je graag meer over mijn hobby.

Erik-Jan Brunt, tuin 68