Ecologisch tuinieren, wat is dat eigenlijk?

Ecologisch tuinieren, wat is dat nou precies? En wat betekent het voor mijn moestuin?

Toen begin 2020, tijdens de oprichtingsvergadering, De Esselyckerhof werd gepresenteerd als een ecologische tuinvereniging, ontstond er nogal wat discussie in de zaal. Want hoezo ecologisch tuinieren? Wat is daar nou anders aan dan aan gewoon tuinieren?

Ook ik had er geen duidelijk beeld van. Daarom verzamelde ik wat informatie die ik hier graag met je deel. Voor mij was het alvast een mooie ontdekking dat er op veel van onze tuinen al behoorlijk ecologisch gewerkt wordt. Hoe pak jij de dingen aan in jouw tuin?

Samenwerken met de natuur

Ecologisch tuinieren is gebaseerd op respect voor de natuur, de bodem en al wat leeft. In de gangbare groenteteelt wordt de omgeving aangepast aan de plant, door middel van kunstmest, bestrijdingsmiddelen en verwarming. In de ecologische moestuin boek je juist succes door aanpassing aan de omstandigheden. Je kiest bewust voor planten die geschikt zijn voor de bodem en het klimaat in je tuin. En je teelt je groenten in het goede seizoen. Planten die ‘zich goed voelen’ worden immers minder gauw ziek.

Organische kringloop & natuurlijk evenwicht

Bij ecologisch tuinieren komt het erop aan, de organische kringloop en het natuurlijk evenwicht in stand te houden. Dat kan door alleen producten van natuurlijke oorsprong te gebruiken. En door ziekten en plagen zoveel mogelijk preventief en op natuurlijke wijze te behandelen. Als er toch een bestrijdingsmiddel gebruikt moet worden, is dit een natuurvriendelijk product. Chemisch bewerkte voedingsstoffen en bestrijdingsmiddelen worden dus vermeden.

Ecologische tuinders maken handig gebruik van de natuurlijke kringloop in de tuin. Ze composteren hun tuinafval, zodat het niet verbrand of afgevoerd hoeft te worden. Kunstmest is overbodig, want je bemest de tuin met zelfgemaakte compost. Deze organische meststof bevordert het bodemleven dat voor je aan het werk gaat en de compost omzet in humus. De voedingsstoffen komen bij een organische bemesting langzaam vrij en overschotten blijven in de grond voorradig voor later. Een bijkomend voordeel is dat je op deze manier de structuur van je tuingrond verbetert. Dat vergemakkelijkt de bewerking en bevordert een goede waterhuishouding. Best belangrijk in deze tijd waarin periodes van droogte vaker zullen voorkomen.

Wisselteelt

Voor de meeste van onze tuinders is wisselteelt niets nieuws. Het is een eeuwenoude techniek die helpt om bodemziekten en plagen te vermijden en voedingsstoffen optimaal te benutten.

Iedere plant neemt immers verschillende voedingsmiddelen uit de grond en geeft andere elementen terug aan de grond. Wisselteelt voorkomt dat je moestuingrond uit evenwicht raakt en je productie daalt. Met deze aanpak onderbreek je ook ziektes, zodat deze zich niet permanent in je tuin kunnen vestigen. Door voor elke groentefamilie een plantbed te maken en die vervolgens elk jaar met ėėn plaats op te schuiven, werk je optimaal samen met de natuur.

Combinatieteelt

Ziekten en plagen op de tuin kun je ook voorkomen door combinatieteelt. Dat betekent allerlei groenten en zelfs bloemen door en naast elkaar planten. ’Schadelijke’ diertjes kun je zo veel mogelijk op een natuurlijke manier uit je tuin weghouden door goede plantencombinaties te kiezen die groei en bloei positief beïnvloeden. Zo heeft kamille de reputatie de uienvlieg af te schrikken en zullen tomaten je kolen tegen koolwitjes beschermen. Door bonenkruid rond bieten te planten, hou je de bladluizen op een afstand. Een gevarieerde beplanting trekt veel verschillende diertjes aan die onderling zorgen voor het natuurlijk evenwicht.

Zo eten lieveheersbeestjes bijvoorbeeld graag bladluizen.

Kortom, ecologisch tuinieren betekent goed gebruik maken van de kracht van de natuur. Zo kun je de heerlijkste en gezondste groenten en fruit telen en eten. Het bespaart je het aanslepen van mest en middeltjes van buitenaf en je tuin en jij worden er mooier en gezonder van.

Kennis delen

Misschien kunnen we – naast de kracht van de natuur – ook elkaars kracht goed gebruiken. Er zijn binnen onze vereniging veel ervaren tuinders met bergen waardevolle kennis. En er zijn vast ook mensen die wat willen bijleren.

Hoe mooi – en gezellig – zou het zijn als we kennis met elkaar zouden delen op ons tuincomplex?!

Spreekt dit idee je aan? Laat het me weten met een e-mail naar marijke.vesseur@gmail.com.

Vertel me waar je wel wat meer over zou willen weten. Of waar je wat over wilt vertellen. Misschien iets over fruitsnoei, composteren of combinatieteelt?
Laten we kijken of we vraag en aanbod bij elkaar kunnen brengen in onze ecologische tuinvereniging!

Hartelijke groet,
Marijke Vesseur (tuin 7)

p.s. Met dank aan de websites volkstuinen-emmeloord.nl en www.tuinen.nl